Mammografia - czym jest i kiedy się badać?

Ponad 22% rozpoznań onkologicznych wśród kobiet w Polsce to rak piersi. Rocznie zapada na niego ponad 16 tys. nowych pacjentek. Największy odsetek zachorowalności stanowią kobiety w wieku 50-69 lat. Z kolei niska świadomość w kwestii badania piersi i profilaktyki sprawiają, że Polki na tle innych krajów europejskich mają niższe szanse na przeżycie pierwszych 5 lat po zdiagnozowaniu nowotworu. Główna przyczyna to wykrycie raka piersi w stadium zaawansowanym. W związku z tym tak ważne jest, by kobiety regularnie wykonywały mammografię. Warto dowiedzieć się, jak przebiega badanie piersi i kiedy je zrobić.

Czym jest mammografia i czy warto się badać?

Mammografia to obrazowe badanie gruczołu piersiowego, umożliwiające rozpoznanie patologicznych zmian w jego utkaniu. Do wykonania mammografii wykorzystuje się promieniowanie jonizujące. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie dwóch rodzajów zdjęć dla obu piersi:

Jedynie ponad 46% kobiet w Polsce z grupy największego ryzyka (50-69 lat) uczestniczy w badaniach mammograficznych. Dla porównania we Francji, Szwecji, czy Holandii na taki krok decyduje się aż 80% pacjentek. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest niska świadomość Polek i utarte przekonanie, że mammografia jest szkodliwa i bolesna. Dawka promieniowania podczas mammografii jest bezpieczna i przybliżona do wartości występującej podczas lotu samolotem, czy wykonywaniu zdjęcia zęba. Z kolei ból występuje bardzo rzadko i jeśli się pojawia, to jest chwilowy, słaby i związany z przedmenstruacjną nadwrażliwścią piersi.

Jak wygląda mammografia?

Badanie mammografem zawsze wygląda podobnie. Pacjentka na początku powinna wypełnić ankietę z informacjami o stanie zdrowia. Dla postawienia poprawnej diagnozy i przyszłych zaleceń kontrolnych powinna ona odpowiedzieć zgodnie z prawdą na pytania o:

- ilość przebytych porodów,

Kolejny krok to badanie właściwe przy użyciu mammografu. Trwa ono jedynie kilka minut. W tym celu pacjentka musi całkowicie zdjąć górną częśc garderoby. Piersi zostają umieszczone między podstawką z kasetą rentgenowską a podstawką kompresyjną i zostają dociśnięte do urządzenia. Uciśnięcie może powodować lekki dyskomfort, jednak nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia. Jest ono niezbędne, by zmniejszyć dawkę promieniowania i uzyskać precyzyjną projekcję, umożliwiającą radiologowi prawidłowy odczyt.

Kiedy i jak często robić mammografię?

Rak piersi najczęściej rozpoznawalny jest u kobiet w wieku 50-69 lat. W związku z tym w Polsce to one są objęte specjalnym programem profilaktyki raka piersi. Liczba kobiet chorujących na nowotwór piersi poniżej 40 roku życia jest niewielka, jednak w ostatnich latach zwiększyła się ona dwukrotnie.

MMG.

Polskie Towarzystwo Onkologiczne podaje szczegółowe zalecenia, co ile wykonywać mammografię i badać piersi:

Jak przygotować się na badanie mammografem?

Na mammografię najlepiej udać się w okresie 5-12 dnia cyklu miesięcznego, licząc od pierwszego dnia miesiączki. Wówczas piersi są mniej wrażliwe. Należy zabrać ze sobą wszystkie opisy z poprzednich badań mammograficznych, USG, biopsji, ale również dokumentację w przypadku operacji piersi.