wróć do listy wpisów lista wpisów

Nietrzymanie moczu może dotknąć każdego

Nietrzymanie moczu to objaw polegający na niemożności kontroli oddawania moczu. Wbrew pozorom dotyka nie tylko osób starszych, ale również kobiety w ciąży i po porodzie czy osoby cierpiące na różnorakie schorzenia. Samo w sobie nie jest jednostką chorobową, jednak daje zarówno pacjentowi jak i lekarzowi znak, że w organizmie postępują pewne procesy, uniemożliwiające zachowanie pełnej świadomości pracy pęcherza. Jakie przyczyny mogą spowodować nietrzymanie moczu? Jak je diagnozować i leczyć?

Nietrzymanie moczu – przyczyny i objawy dolegliwości

Zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet – nietrzymanie moczu może być właściwie leczone jedynie w następstwie postawienia trafnej diagnozy. Dlaczego jest to tak ważne? Nietrzymanie moczu dzieli się na kilka typów, które różnią się między sobą etiologią (przyczyną powstania), jak i objawami. Najczęściej występujące odmiany to:

  • Wysiłkowe nietrzymanie moczu, objawiające się niekontrolowanym oddawaniem moczu podczas kaszlu, śmiechu, kichania czy dźwigania (a więc wtedy, gdy wzrasta ciśnienie w jamie brzusznej) i jest bezpośrednio związana z osłabieniem struktur mięśni dna miednicy (MDM), których właściwe funkcjonowanie jest niezwykle ważne dla całego układu moczowego i płciowego – także dla prawidłowej pracy pęcherza. Wysiłkowe nietrzymanie moczu wraz z osłabieniem MDM może nastąpić na skutek porodu z nacięciem krocza bądź z użyciem narzędzi, długotrwałych, złych nawyków toaletowych, a także innych czynników (w tym na skutek operacji w obrębie jamy brzusznej czy narządów płciowych).
  • Inkontynencja parcia, której bezpośrednią przyczyną jest najczęściej nadreaktywność pęcherza moczowego, powiązana z zaburzeniami pracy nerwów odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie tego narządu. Objawia się ona niekontrolowanym oddawaniem moczu – także wtedy, gdy pęcherz nie jest jeszcze wypełniony w całości. Ta odmiana inkontynencji jest szczególnie kłopotliwa z tego względu, że pacjent może w ogóle nie odczuwać parcia na pęcherz – organizm nie daje mu więc sygnału, że czas udać się do toalety.
  • Mieszane nietrzymanie moczu, stanowiące połączenie obu wyżej opisanych rodzajów. W takim przypadku zespół nadreaktywnego pęcherza wespół z osłabieniem mięśni dna miednicy daje objaw niekontrolowanego oddawania moczu – nie tylko podczas wysiłku fizycznego, śmiechu i kaszlu, ale również w trakcie wykonywania nieobciążających czynności, a nawet wtedy, gdy pacjent śpi. W takim przypadku leczenie musi być prowadzone dwutorowo i uwzględniać zarówno wzmocnienie MDM, jak i terapię ukierunkowaną na zmniejszenie reaktywności pęcherza.

Inne rodzaje nietrzymania moczu, występujące znacznie rzadziej od wymienionych powyżej typów, to nietrzymanie moczu z przepełnienia (dotyczy najczęściej mężczyzn i jest związane z uciskiem przerośniętej prostaty), a także neurogenne nietrzymanie moczu (towarzysząca pacjentom z uszkodzonymi nerwami – np. po operacji lub urazach kręgosłupa lub ze stwardnieniem rozsianym)

Leczenie nietrzymania moczu

Leczenie nietrzymania moczu u kobiet i u mężczyzn zaleca lekarz po dogłębnym wywiadzie oraz odpowiednich badaniach (badanie urofizjoginekologiczne, urologiczne, USG jamy brzusznej i inne), dzięki którym będzie w stanie dobrać właściwą terapię. Wśród sposobów leczenia tej przypadłości najczęściej stosuje się:

  • Ćwiczenia na nietrzymanie moczu, dobierane przez terapeutę urofizjoginekologicznego, mające na celu wzmocnienie struktur mięśniowych układu płciowego oraz moczowego. Każdy pacjent powinien otrzymać indywidualnie dobrane zalecenia co do aktywności i wzmacniania MDM, ze względu na różny stopień ich osłabienia. Oprócz ćwiczeń fizjoterapeuta zaleci zmianę nawyków toaletowych (oddawanie moczu z wykorzystaniem stołka lub innego akcesorium, pozwalającego na ugięcie nóg i ułożenie układu moczowego i wydalniczego we właściwej, fizjologicznej pozycji), w tym zaprzestanie parcia podczas oddawania kału i moczu (co dodatkowo osłabia MDM). Dodatkowo lekarz tej specjalizacji może nauczyć pacjenta, jak samodzielnie kontrolować stopień wzmocnienia omawianej grupy mięśni, a także sam będzie kontrolował ich stan na kolejnych wizytach. Właściwie dobrane ćwiczenia na nietrzymanie moczu oraz stała kontrola fizjoterapeuty uroginekologicznego jest szczególnie zalecane kobietom planującym ciążę, będącym w ciąży oraz po porodzie (niezależnie od rodzaju porodu), ponieważ to właśnie w tych okresach należy szczególnie zadbać o MDM, osłabianych przez 9 miesięcy zwiększonym ciśnieniem w jamie brzusznej oraz zwiększonym ciężarem napierającym na dno miednicy.
  • Zabiegi na nietrzymanie moczu, wykonywane w przypadku ciężkiego nietrzymania moczu u kobiet lub u tych z pań, u których terapia urofizjoginekologiczna nie przyniosła pożądanych efektów. Jednym z najpopularniejszych zabiegów jest HIFU (High Intensity Focused Ultrasounds), wykorzystujący precyzyjne działanie fal ultradźwiękowych. Stymulują one włókna kolagenowe w pochwie i w jej okolicach, tym samym zwiększając elastyczność tkanek. Taki zabieg na nietrzymanie moczu u kobiet jest bezbolesny i trwa kilkanaście do kilkudziesięciu minut – nie wymaga również długotrwałej rekonwalescencji. Polecany jest szczególnie paniom cierpiącym na wysiłkowe nietrzymanie moczu, zespół luźnej pochwy oraz na przejściowe nietrzymanie moczu związane z przebyciem naturalnego porodu.

Kobiety po menopauzie również z powodzeniem mogą skorzystać z zabiegu HIFU, natomiast przed jego wykonaniem powinny przejść kurację hormonalną, dobraną przez lekarza prowadzącego.

Nietrzymanie moczu u kobiet i mężczyzn to problem, który może mieć różne przyczyny. Najczęściej występujący rodzaj – wysiłkowe nietrzymanie moczu – spowodowany jest osłabieniem mięśni dna miednicy oraz struktur układu moczowego (np. ścianek pęcherza).

Stosunkowo częstą przyczyną nietrzymania moczu jest także zespół nadreaktywnego pęcherza. Aby dobrać właściwą terapię, lekarz musi precyzyjnie określić czynniki, które doprowadziły do pojawienia się tej przypadłości.

W przypadku przejściowego nietrzymania moczu o lekkim stopniu z powodzeniem sprawdzą się ćwiczenia dobrane przez terapeutę urofizjoginekologicznego połączone ze zmianą złych nawyków toaletowych.

Z kolei bardziej uciążliwa postać tej przypadłości u kobiet leczona jest zabiegami mającymi na celu zwiększenie elastyczności ścian pochwy i struktur w jej obrębie za pomocą fal ultradźwiękowych. Jednym z takich zabiegów jest HIFU, który oprócz zniwelowania objawów nietrzymania moczu z powodzeniem może również pomóc w zwiększeniu elastyczności i poprawie kształtu warg sromowych – zwłaszcza po porodzie siłami natury.

Najbardziej popularne artykuły

Biegunka - przyczyny i sposoby leczenia

Rozpoznania biegunki zarówno u dzieci, jak i dorosłych można dokonać przez ocenę konsystencji stolca oraz jego objętości i częstotliwości wypróżniania. Na ogół symptomy ustępują samoistnie, jednak nie należy lekceważyć pojawienia się biegunki. Jest ona objawem nieżytu żołądkowo-jelitowego, czyi zakażenia układu pokarmowego. Warto więc wiedzieć, jakie mogą być przyczyny biegunki i poznać sposoby jej leczenia, by szybko pozbyć się uciążliwych objawów.