wróć do listy wpisów lista wpisów

Łuszczyca skóry - rodzaje, objawy, przyczyny powstawania oraz leczenie

Łuszczyca to choroba przewlekła o wciąż nie do końca jasnej patogenezie. Jest to jednostka chorobowa o charakterze przewlekłym i dotyczy ok. 1-5% całej populacji. Na ogół występuje w postaci zajmującej nie więcej niż 10% powierzchni ciała i opisuje się jej różne typy oraz rodzaje. Łuszczyca skóry jest bardzo uciążliwą chorobą, która ze względu na swoją specyfikę może utrudniać codzienne funkcjonowanie, a nawet uniemożliwiać wykonywanie niektórych zawodów. Dlatego dla niektórych tak ważne jest, by poznać objawy łuszczycy i dowiedzieć się jak ją leczyć.

Łuszczyca skóry – przyczyny

U ok. 30% chorych łuszczyca jest chorobą dziedziczną. Jeśli jeden z rodziców ma łuszczycę, to istnieje 25% szans na to, że dziecko odziedziczy chorobę, szczególnie wtedy, gdy rodzic zachorował jeszcze w młodości. Duże prawdopodobieństwo występuje również u bliźniąt jednojajowych. Jeśli jedno ma łuszczycę, to drugie ma 70% szans na zachorowanie. U bliźniaków dwujajowych taka możliwość spada do ok. 20%. Ponadto do czynników nasilających objawy łuszczycy można zaliczyć:

  • alkohol,
  • papierosy,
  • leki antymalaryczne,
  • przyjmowane preparaty (np. NLPZ, lit, beta-blokery),
  • beta-blokery,
  • czynniki hormonalne (menopauza, okres dojrzewania, ciąża),
  • niesteroidowe leki przeciwzapalne,
  • stres,
  • czynniki fizyczne (np. dermabrazja, tatuaż, promienie UV).

Wysiew łuszczycy może mieć również związek z zakażeniem różnymi drobnoustrojami (paciorkowce, gronkowce). Warto także zawrócić uwagę na fakt, że u pacjentów z łuszczycą zdarza się współwystępowanie różnych chorób metabolicznych np. cukrzycy, czy chorób sercowo-naczyniowych np. nadciśnienie tętnicze.

Typy łuszczycy skóry

Ze względu na specyfikę przebiegu, obraz kliniczny, objawy i zalecane leczenie określa się wiele różnych rodzajów łuszczycy skóry. Jednak biorąc pod uwagę kwestię czasu i sposobu ujawniania się choroby, wskazuje się jej dwa typy:

Typ I łuszczyca dziedziczna – pojawia się przed 40 rokiem życia, najczęściej w dzieciństwie lub wczesnej młodości i wiąże się z regularnymi nawrotami. Ma istotny związek z określonymi antygenami np. HLA, Cw6 i DR7.

Typ II łuszczyca dorosłych – pojawia się po 40 roku życia i ma słaby związek z antygenami HLA. Charakteryzuje się łagodniejszym przebiegiem niż łuszczyca dziedziczna i łatwiej reaguje na leczenie.

Rodzaje i objawy łuszczycy skóry

Różowe lub czerwone płasko-wyniosłe zmiany skórne, pokryte srebrnymi blaszkami łuszczycowymi to główny objaw łuszczycy. Tego typu wykwity mogą mieć postać pojedynczych grudek oraz rozległych płatów o wielkości kilku milimetrów, a nawet kilkudziesięciu centymetrów. Dolegliwości mogą pojawiać się w tak typowych miejscach ciała, jak łokcie i dłonie, czy kolana i stopy, ale mogą dotyczyć również paznokci, a nawet stawów (łuszczycowe zapalenia stawów-ŁZS). W zależności od pacjenta i rodzaju łuszczycy dolegliwości mogą się różnić.

Łuszczyca kropelkowata, drobnogrudkowa

Objawy łuszczycy kropelkowatej wysiewają się bardzo szybko, bo już 2-3 tygodnie po zakażeniu drobnoustrojami np. paciorkowcem. Pojawiają się wówczas drobne wykwity o średnicy od kilku milimetrów do 2 cm, kształtem przypominających kroplę. Tę postać najczęściej obserwuje się u dzieci i jest pierwszym sygnałem, zwiastującym nadejście zwykłej łuszczycy. Terapia polega na leczeniu miejscowym.

Łuszczyca zwykła plackowata

Najczęstszy rodzaj łuszczycy skóry, pojawiający się zwykle u osób starszych. Przejawia się zlewającymi, okrągłymi czerwonymi wykwitami, pokrytymi srebrzystą łuską. Zmiany te osiągają wielkość od kliku do kilkunastu centymetrów. Mogą występować w okolicach owłosionej skóry głowy oraz paznokci. W leczeniu łuszczycy plackowatej skuteczne jest zastosowanie pochodnych witaminy D np. kalcytriol, kalcypotriol, takalcytol.

Erytrodermia łuszczycowa

Erytrodermia łuszczycowa to inaczej łuszczyca uogólniona lub. Objawia się stanem zapalnym skóry całego ciała. Naskórek jest żywoczerwony i złuszcza się na całej powierzchni. Chorzy na erytrodermię mają bardzo małe rezerwy skóry wolnej od zmian. Łuszczyca uogólniona często jest wynikiem zaostrzenia zmian łuszczycy zwykłej i towarzyszą jej dodatkowo takie objawy jak gorączka, świąd, a nawet zmiany w obrębie paznokci ale i skóry głowy.

Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp

Liczne krosty o charakterze rumieniowo-złuszczającym pojawiające się w okolicach palców kończyn dolnych i górnych to główny objaw łuszczycy krostkowej dłoni i stóp. Krosty pojawiają się w związku z nagromadzeniem leukocytów wielojądrzastych w górnych warstwach naskórka. Jest to bardzo rzadki rodzaj choroby skóry i jeśli się pojawia, to na ogół obserwuje się ją u pacjentów po 40 roku życia.

Łuszczyca paznokci

Łuszczyca paznokci pojawia się u 25% chorych na łuszczycę i bardzo często mylona jest z grzybicą paznokci. To dlatego, że występują dość podobne objawy jak żółto-brązowe plamy (objaw plamy olejowej) pod płytką paznokcia, jej nadmierna kruchość i rozwarstwianie. Łuszczyca paznokci bardzo często współwystępuje z łuszczycą stawową (ŁZS).

Łuszczyca odwrócona

Do nietypowych chorób skóry należy łuszczyca odwrócona. Jej osobliwy charakter polega na odmiennej lokalizacji zmian skórnych. Pojawiają się one przy powierzchniach zgięciowych i fałdów skórnych np. okolice narządów płciowych, odbytu, pachwin, pach, czy pod piersiami. Grudki są płaskie, jasnoczerwone, a naskórek ulega niewielkim złuszczeniom. Z kolei w obrębie ognisk może dochodzić do bolesnych podrażnień i pęknięć.

Łuszczyca stawowa

Łuszczycowe zapalenie stawów to kolejny nietypowy rodzaj łuszczycy skóry. Jest rzadką jednostką chorobową i jeśli się pojawia, to ma to miejsce w wieku młodzieńczym. Łuszczycy stawowej towarzyszą objawy łuszczycy odwróconej, krostkowej i paznokci. U niemal 70% pacjentów zmiany skórne poprzedzają zmiany stawowe. Z kolei u niemal 30% pacjentów wcześniej lub jednocześnie ze skórnymi pojawiają się dolegliwości stawowe. Nasilenie objawów w niektórych przypadkach może prowadzić do znacznej deformacji, a nawet inwalidztwa.

Jak leczyć łuszczycę skóry?

Jeśli łuszczyca pojawia się ze względu na uwarunkowania genetyczne, jej całkowite i trwałe wyleczenie jest niemożliwe. Z kolei w przypadku remisji, czyli ustąpienia objawów, należy liczyć się z nawrotem choroby. Istnieje jednak wiele sposób niwelowania objawów łuszczycy skóry i jej leczenia. Wszystko jest jednak zależne od indywidualnych predyspozycji pacjenta i rodzaju choroby.

Wszelkie dostępne na rynku leki i dermokosmetyki mają za zadanie:

  • usunąć łuski,
  • spowolnić tempo przemiany kreatynocytów,
  • poprawić różnicowanie komórek,
  • zahamować zapalenia.

Większość chorych leczy się preparatami miejscowymi bezpośrednio nakładanymi na skórę. Należą do nich różnego rodzaju maści, kremy, czy emulsje. Często zalecane są środki z kwasem salicylowym, jednak wywołują one nieprzyjemny zapach, lepkość i brudzą odzież. Z tego względu budzą wśród pacjentów niechęć. Najlepiej tolerowane są pochodne witaminy D oraz kortykosteroidy miejscowe.

W leczeniu ogólnym można podawać leki doustne m.in. pochodne witaminy A, cyklosporynę, metotreksat, czy hydroksykarbamit. Inną metodą leczenia ogólnego łuszczycy jest fototerapia. Polega ona na naświetlaniu promieniami ultrafioletoweymi UVA i UVB. Przy promieniowaniu UVA dodatkowo stosuje się lek psoralen i wtedy całościową terapię nazywa się PUVA. Przy naświetlaniu UVB przyjmowanie dodatkowych leków nie jest konieczne. Tego rodzaju leczenie stosuje się w przypadkach:

  • łuszczycy uogólnionej,
  • gdy leczenie miejscowe jest nieskuteczne,
  • nawrotu łuszczycy skóry.

Podsumowanie

Łuszczyca to choroba, która bardzo negatywnie wpływa na psychikę pacjentów oraz ich codzienne funkcjonowanie. Chorzy na łuszczycę często spotykają się z brakiem akceptacji w społeczeństwie i odrzuceniem. Co więcej, określa się, że niemal 40% pacjentów nie stosuje się w pełni do zaleceń lekarskich. Przez to ich zmiany się nasilają i nie widać postępów w leczeniu oraz niwelowaniu objawów. Aby wygrać z łuszczycą, ale również polepszyć jakość własnego życia trzeba bezwzględnie podporządkować się wskazówkom lekarza, dbać o higienę skóry, stosować odpowiednią terapię i odbywać regularne kontrole lekarskie.

Dużą szansą dla chorych na łuszczycę są prowadzone obecnie badania kliniczne z użyciem czynników biologicznych.

Najbardziej popularne artykuły

Atopowe zapalenie skóry i jak sobie z nim radzić

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba zapalna. Jej głównym objawem jest silny świąd, któremu towarzyszą zapalne zmiany skórne w postaci wyprysków. Choroba ta na ogół pojawia się już we wczesnym dzieciństwie i boryka się z nią ok. 25% dzieci i 2-3% dorosłych. Z kolei u ponad połowy chorych objawy pojawiają się już w pierwszym roku życia. W związku z tym, że atopowe zapalenie skóry w większym stopniu dotyczy właśnie dzieci, warto wiedzieć, jak sobie z nim radzić, by szybko zniwelować uporczywe dolegliwości.

Najskuteczniejsze metody leczenia trądziku

Trądzik najczęściej kojarzony jest z okresem dojrzewania, gdyż pojawia się on u ok. 90% młodocianych pacjentów (16-17 lat) i związany jest ze zwiększona aktywnością hormonalną.