Łuszczyca skóry - rodzaje, objawy, przyczyny powstawania oraz leczenie
Łuszczyca to choroba przewlekła o wciąż nie do końca jasnej patogenezie. Jest to jednostka chorobowa o charakterze przewlekłym i dotyczy ok. 1-5% całej populacji. Na ogół występuje w postaci zajmującej nie więcej niż 10% powierzchni ciała i opisuje się jej różne typy oraz rodzaje. Łuszczyca skóry jest bardzo uciążliwą chorobą, która ze względu na swoją specyfikę może utrudniać codzienne funkcjonowanie, a nawet uniemożliwiać wykonywanie niektórych zawodów. Dlatego dla niektórych tak ważne jest, by poznać objawy łuszczycy i dowiedzieć się jak ją leczyć.
Łuszczyca skóry – przyczyny
U ok. 30% chorych łuszczyca jest chorobą dziedziczną. Jeśli jeden z rodziców ma łuszczycę, to istnieje 25% szans na to, że dziecko odziedziczy chorobę, szczególnie wtedy, gdy rodzic zachorował jeszcze w młodości. Duże prawdopodobieństwo występuje również u bliźniąt jednojajowych. Jeśli jedno ma łuszczycę, to drugie ma 70% szans na zachorowanie. U bliźniaków dwujajowych taka możliwość spada do ok. 20%. Ponadto do czynników nasilających objawy łuszczycy można zaliczyć:
- alkohol,
- papierosy,
- leki antymalaryczne,
- przyjmowane preparaty (np. NLPZ, lit, beta-blokery),
- beta-blokery,
- czynniki hormonalne (menopauza, okres dojrzewania, ciąża),
- niesteroidowe leki przeciwzapalne,
- stres,
- czynniki fizyczne (np. dermabrazja, tatuaż, promienie UV).
Wysiew łuszczycy może mieć również związek z zakażeniem różnymi drobnoustrojami (paciorkowce, gronkowce). Warto także zawrócić uwagę na fakt, że u pacjentów z łuszczycą zdarza się współwystępowanie różnych chorób metabolicznych np. cukrzycy, czy chorób sercowo-naczyniowych np. nadciśnienie tętnicze.
Typy łuszczycy skóry
Ze względu na specyfikę przebiegu, obraz kliniczny, objawy i zalecane leczenie określa się wiele różnych rodzajów łuszczycy skóry. Jednak biorąc pod uwagę kwestię czasu i sposobu ujawniania się choroby, wskazuje się jej dwa typy:
Typ I łuszczyca dziedziczna – pojawia się przed 40 rokiem życia, najczęściej w dzieciństwie lub wczesnej młodości i wiąże się z regularnymi nawrotami. Ma istotny związek z określonymi antygenami np. HLA, Cw6 i DR7.
Typ II łuszczyca dorosłych – pojawia się po 40 roku życia i ma słaby związek z antygenami HLA. Charakteryzuje się łagodniejszym przebiegiem niż łuszczyca dziedziczna i łatwiej reaguje na leczenie.
Rodzaje i objawy łuszczycy skóry
Różowe lub czerwone płasko-wyniosłe zmiany skórne, pokryte srebrnymi blaszkami łuszczycowymi to główny objaw łuszczycy. Tego typu wykwity mogą mieć postać pojedynczych grudek oraz rozległych płatów o wielkości kilku milimetrów, a nawet kilkudziesięciu centymetrów. Dolegliwości mogą pojawiać się w tak typowych miejscach ciała, jak łokcie i dłonie, czy kolana i stopy, ale mogą dotyczyć również paznokci, a nawet stawów (łuszczycowe zapalenia stawów-ŁZS). W zależności od pacjenta i rodzaju łuszczycy dolegliwości mogą się różnić.
Łuszczyca kropelkowata, drobnogrudkowa
Objawy łuszczycy kropelkowatej wysiewają się bardzo szybko, bo już 2-3 tygodnie po zakażeniu drobnoustrojami np. paciorkowcem. Pojawiają się wówczas drobne wykwity o średnicy od kilku milimetrów do 2 cm, kształtem przypominających kroplę. Tę postać najczęściej obserwuje się u dzieci i jest pierwszym sygnałem, zwiastującym nadejście zwykłej łuszczycy. Terapia polega na leczeniu miejscowym.
Łuszczyca zwykła plackowata
Najczęstszy rodzaj łuszczycy skóry, pojawiający się zwykle u osób starszych. Przejawia się zlewającymi, okrągłymi czerwonymi wykwitami, pokrytymi srebrzystą łuską. Zmiany te osiągają wielkość od kliku do kilkunastu centymetrów. Mogą występować w okolicach owłosionej skóry głowy oraz paznokci. W leczeniu łuszczycy plackowatej skuteczne jest zastosowanie pochodnych witaminy D np. kalcytriol, kalcypotriol, takalcytol.
Erytrodermia łuszczycowa
Erytrodermia łuszczycowa to inaczej łuszczyca uogólniona lub. Objawia się stanem zapalnym skóry całego ciała. Naskórek jest żywoczerwony i złuszcza się na całej powierzchni. Chorzy na erytrodermię mają bardzo małe rezerwy skóry wolnej od zmian. Łuszczyca uogólniona często jest wynikiem zaostrzenia zmian łuszczycy zwykłej i towarzyszą jej dodatkowo takie objawy jak gorączka, świąd, a nawet zmiany w obrębie paznokci ale i skóry głowy.
Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp
Liczne krosty o charakterze rumieniowo-złuszczającym pojawiające się w okolicach palców kończyn dolnych i górnych to główny objaw łuszczycy krostkowej dłoni i stóp. Krosty pojawiają się w związku z nagromadzeniem leukocytów wielojądrzastych w górnych warstwach naskórka. Jest to bardzo rzadki rodzaj choroby skóry i jeśli się pojawia, to na ogół obserwuje się ją u pacjentów po 40 roku życia.
Łuszczyca paznokci
Łuszczyca paznokci pojawia się u 25% chorych na łuszczycę i bardzo często mylona jest z grzybicą paznokci. To dlatego, że występują dość podobne objawy jak żółto-brązowe plamy (objaw plamy olejowej) pod płytką paznokcia, jej nadmierna kruchość i rozwarstwianie. Łuszczyca paznokci bardzo często współwystępuje z łuszczycą stawową (ŁZS).
Łuszczyca odwrócona
Do nietypowych chorób skóry należy łuszczyca odwrócona. Jej osobliwy charakter polega na odmiennej lokalizacji zmian skórnych. Pojawiają się one przy powierzchniach zgięciowych i fałdów skórnych np. okolice narządów płciowych, odbytu, pachwin, pach, czy pod piersiami. Grudki są płaskie, jasnoczerwone, a naskórek ulega niewielkim złuszczeniom. Z kolei w obrębie ognisk może dochodzić do bolesnych podrażnień i pęknięć.
Łuszczyca stawowa
Łuszczycowe zapalenie stawów to kolejny nietypowy rodzaj łuszczycy skóry. Jest rzadką jednostką chorobową i jeśli się pojawia, to ma to miejsce w wieku młodzieńczym. Łuszczycy stawowej towarzyszą objawy łuszczycy odwróconej, krostkowej i paznokci. U niemal 70% pacjentów zmiany skórne poprzedzają zmiany stawowe. Z kolei u niemal 30% pacjentów wcześniej lub jednocześnie ze skórnymi pojawiają się dolegliwości stawowe. Nasilenie objawów w niektórych przypadkach może prowadzić do znacznej deformacji, a nawet inwalidztwa.