wróć do listy wpisów lista wpisów

Najskuteczniejsze metody leczenia trądziku

Trądzik najczęściej kojarzony jest z okresem dojrzewania, gdyż pojawia się on u ok. 90% młodocianych pacjentów (16-17 lat) i związany jest ze zwiększona aktywnością hormonalną. Dermatoza ta jest jednak charakterystyczna dla grupy w wieku 11-30 lat i dorośli również mogą mieć jej objawy. Trądzik to nieprzyjemna i wyraźnie widoczna jednostka chorobowa, która objawia się zaskórnikami, grudkami, krostami bądź cystami. Dodatkowo zmiany te mogą się nasilać przy stosowaniu nieodpowiedniej diety lub różnego rodzaju leków. Warto więc poznać najskuteczniejsze sposoby leczenia trądziku.

Codzienna pielęgnacja skóry trądzikowej

Zmiany trądzikowe w 99% procentach dotyczą skóry twarzy, w 90% pleców i w niemal 80% klatki piersiowej (dekoltu). W związku z tym bardzo ważna jest szczególna pielęgnacja tych obszarów ciała. Przed każdym nanoszeniem różnego rodzaju kosmetyków należy odpowiednio oczyścić twarz i przywrócić jej naturalne pH. Warto tu sięgać po delikatne żele, czy mydła o kwaśnym pH 5,0-7,0 i w ten sposób regularnie oczyszczać twarz.

Kosmetyki dostępne w drogeriach oraz zwykłych sklepach często zawierają tzw. składniki problematyczne o potencjale uczulającym i drażniącym np. konserwanty, barwniki, czy związki zapachowe. Warto więc sprawdzić przed użyciem skład danego preparatu. W przypadku skóry suchej zaleca się stosować preparaty nawilżające, jednak bez zawartości tłuszczu. O nawilżenie trzeba zadbać także przy cerze tłustej i mieszanej, gdyż środki przeciwtrądzikowe oraz czynniki zewnętrzne mogą powodować jej przesuszenie.

Warto zwrócić uwagę również na to, by używane preparaty zawierały składniki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym, kojącym i nawilżającym jak np.:

  • cynk,
  • czarne błoto,
  • siarka,
  • olejek z drzewa herbacianego,
  • fiołek trójbarwny,
  • witaminę A.

Dieta przy cerze trądzikowej

Na stan skóry mają wpływ czynniki hormonalne, genetyczne, rozwój bakterii, nadmierne wydzielanie łoju, ale również nieodpowiednie żywienie. Dieta u pacjentów z trądzikiem (szczególnie jego ciężką odmianą) powinna być odpowiednio dostosowana. Na co zwrócić uwagę w jadłospisie, by wspomóc walkę z zaskórnikami i grudkami?

Kwasy tłuszczowe Omega 3 i Omega 6 a trądzik

Witamina F, NKT (nienasycone kwasy tłuszczowe) wykazują istotne dla skóry działanie i zalicza się do niej m.in. kwasy tłuszczowe Omega 3 i Omega 6, potocznie zwane zdrowymi tłuszczami. Spożywanie ich w odpowiedniej proporcji (1:3-1:6) może przyczyniać się do zmniejszania stanu zapalnego i redukcję zmian chorobowych. Mowa głównie o kwasie linolowym i α-linolenowy (ALA). Doskonałym źródłem tego rodzaju tłuszczy są:

  • łosoś,
  • makrela,
  • dorsz,
  • tran,
  • nasiona chia,
  • nasiona lnu,
  • orzechy włoskie.

Pacjenci z cerą trądzikową musza także zdawać sobie sprawę ze szkodliwości tzw. tłuszczy trans. Występują one na ogół w słodyczach, słonych przekąskach (np. chipsy), fast foodach i produktach przetworzonych. Mogą spowalniać leczenie trądziku, a ich nadmiar jest ogólnie niekorzystny dla zdrowia. Co więcej, o ile Międzynarodowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca pokrycie dziennego zapotrzebowania kalorycznego w 30% z tłuszczy naturalnych, to maksymalne spożycie tłuszczy trans określa na poziomie 1%.

Węglowodany o niskim indeksie glikemicznym a trądzik

Trądzik to problem bardzo złożony, którego leczenie trwa kilka, a nawet kilkanaście lat. Obserwuje się jednak, że zaskórniki, wykwity i grudki towarzyszom pacjentom ciepiącym na otyłość i stosującym dietę bogatą w produkty o wysokim indeksie glikemicznym (IG). Dzieje się tak dlatego, że wzrost częstotliwości występowania trądziku, wiąże się z występowaniem insulinopodobnego czynnika hormonu wzrostu (IGF-1) w wysokich stężeniach.

Z kolei po zmianie stylu odżywiania na dietę bogatą w produkty o niskim IG i redukcji masy ciała obserwuje się znaczne ustąpienie objawów. Co więcej, w parze z tymi zmianami idzie zwiększona wrażliwość na insulinę. Taki stan rzeczy powoduje obniżenie produkcji androgenów, które w znacznej mierze przyczyniają się do powstawania trądziku u młodych pacjentów.

Przykładowe produkty z niskim i wysokim IG

Produkty z niskim IG <50 Produkty z wysokim IG >50
Kasza gryczana Cukier (sacharoza)
Biała fasola Miód
Gorzka czekolada Popcorn
Chudy ser twarogowy Skrobia ziemniaczana
Kiwi Chipsy

Najskuteczniejsze sposoby leczenia trądziku

Trądzik można zwalczać leczeniem miejscowym lub ogólnoustrojowym. To pierwsze sprawdza się u pacjentów z łagodną i umiarkowaną postacią trądziku. Z kolei w przypadku trądziku ciężkiego, przy którym pojawiają się grudki i cysty, preparaty miejscowe będą jedynie uzupełnieniem dla terapii ogólnoustrojowej. Związkami, które są bardzo dobrze tolerowane, najczęściej wykorzystywane i rzadko wywołują skutki uboczne są:

  • nadtlenek bezolinu,
  • kwas azelainowy,
  • pochodne witaminy A.

Natomiast w antybiotykoterapii, która ma za zadanie niwelować uporczywe objawy trądziku, najchętniej stosuje się makrolidy np. erytromacynę i klindamacynę oraz tetracyklinę, czy kotrimoksazol. Tego rodzaju środki znacząco redukują występowanie stanów zapalnych. Najlepiej stosować je w towarzystwie nadtlenku bezolinu, gdyż podawane osobno powodują antybiotykoodporność.

Hormony i pochodne witaminy A w leczeniu trądziku

Zmniejszona ilość zaskórników, zniwelowanie stanów zapalnych, czy normalizacja procesu dojrzewania i złuszczania mieszków włosowych, to efekty uzyskiwane podczas leczenia pochodnymi witaminy A. Retinoidy stosuje się w terapii ogólnej i zaleca się je pacjentom, u których powstają bliznowacenia i przebarwienia prozapalne. W takim wypadku najczęściej podaje się:

  • tretinoinę,
  • adapalen,
  • tazaroten.

Częstym sposobem leczenia trądziku jest stosowanie terapii hormonalnej. Ma to miejsce szczególnie u kobiet, u których leczenie retinoidami (pochodnymi witaminy A) z różnych przyczyn jest niemożliwe. Preparaty wykorzystywane w terapii hormonalnej powinny zawierać progestageny pozbawione aktywności androgenowej. Takie środki mają za zadanie obniżać produkcję łoju. Leczenie powinno wówczas trwać 6-12 miesięcy. Z kolei poprawa stanu skóry może być widoczna dopiero po upływie 4-6 tygodni od rozpoczęcia terapii.

Należy jednak pamiętać, że zalecenie leczenia należy ostatecznie do lekarza prowadzącego.

Podsumowanie

Na występowanie i nasilanie się trądziku może mieć wpływ wiele czynników. Począwszy od genetycznych, przez hormonalne, aż po zewnętrzne. Należy więc dokładnie określić, z jakim rodzajem trądziku ma się do czynienia i co może zaostrzać jego objawy. Wówczas możliwe jest odpowiednie dobranie terapii indywidualnie do przypadku, gdyż jedni mogą zwalczyć trądzik codzienną pielęgnacją i dietą, a inni będą potrzebować antybiotyków lub hormonoterapii. Ponadto, warto samodzielnie wspomóc cały proces leczenia, dbając o odpowiednią higienę skóry twarzy oraz zdrowo się odżywiając.

Najbardziej popularne artykuły

Atopowe zapalenie skóry i jak sobie z nim radzić

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba zapalna. Jej głównym objawem jest silny świąd, któremu towarzyszą zapalne zmiany skórne w postaci wyprysków. Choroba ta na ogół pojawia się już we wczesnym dzieciństwie i boryka się z nią ok. 25% dzieci i 2-3% dorosłych. Z kolei u ponad połowy chorych objawy pojawiają się już w pierwszym roku życia. W związku z tym, że atopowe zapalenie skóry w większym stopniu dotyczy właśnie dzieci, warto wiedzieć, jak sobie z nim radzić, by szybko zniwelować uporczywe dolegliwości.